Mevzuat

15.04.1993 tarihli Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirli Kanunu Genel Tebliği ( Sıra No:8 )

Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik   Kanunu Genel Tebliği - (Sıra No: 8)

15.04.1993 tarih ve 21553 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.

Maliye ve Gümrük Bakanlığından:

3568 sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik kanununun 12. maddesinin Maliye ve Gümrük Bakanlığına verdiği yetkiye dayanılarak hazırlanan "Yeminli Mali Müşavirlerin Tasdik Edecekleri Belgeler, Tasdik konuları, Tasdike İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik" 02.01.1990 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Anılan Yönetmeliğin 7-C/b maddesi ile iade hakkı doğuran işlem ve belgeler tasdik kapsamına alınmıştır.

Söz konusu yetkiye istinaden, Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 13. maddesinde belirtilen araçlara ilişkin istisna işlemlerinden doğan iade ve/veya mahsupların yeminli mali müşavirlerce tasdiklerine ilişkin usul ve esaslar bu Tebliğle belirlenmiştir.

A- YETKİ

Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 13/a,b maddesinde yer alan işlemler neticesinde doğan katma değer vergisi iadeleri ve/veya mahsupları teminat gösterilmeksizin yeminli mali müşavirlerin düzenleyecekleri dayanılarak yapılabilecektir.(26)

(26) 18 Sıra Numaralı Genel Tebliğ kapsamında yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerinin tasdiki için yeminli mali müşavirlerle sözleşme düzenleyen mükelleflere yapılacak katma değer vergilerinin nakden veya mahsuben iadesinde miktarına bakılmaksızın yeminli mali müşavir tasdik raporuna göre iade talebi yerine getirilecektir.

20 Sıra Numaralı Genel Tebliğ ile de 18 Sıra Numaralı Genel Tebliğ hükümlerine göre yeminli mali müşavirlerle gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerinin tasdikine (tam tasdik) ilişkin sözleşme düzenlenmiş bulunan mükelleflerin katma değer vergisi iadelerinin yeminli mali müşavir tasdik raporuna istinaden talep etmeleri halinde bu iadelere ait işlemlerin tam tasdik sözleşmesi imzalanan yeminli mali müşavir tarafından yerine getirileceği belirtilmiştir. 

B- YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR TASDİK RAPORUNA GÖRE YAPILABİLECEK KATMA DEĞER VERGİSİ İADE VE/VEYA MAHSUPLARINA İLİŞKİN ESASLAR

Katma Değer Vergisi Kanunu' nun 13. maddesinin (a) ve (b)  bentlerinde yer alan "Mükelleflere işletmelerinde kullanacakları deniz,hava ve demiryolu taşıma araçlarının, yüzer tesis ve araçların teslimleri ile bunların tadili, onarım ve bakımı şeklinde ortaya çıkan teslim ve hizmetler" ve "Deniz ve hava taşıma araçları için liman ve hava meydanlarında yapılan hizmetler"e ilişkin istisna uyarınca yapılan işlemler nedeniyle, yüklenilip indirimle giderilemeyen katma değer vergisi, aynı Kanunun 32. maddesi gereğince ve Devlet Harcama Belgeleri Yönetmeliğinin 53/3. maddesi çerçevesinde mükelleflere iade edilmektedir. İade ile ilgili hususlar Katma Değer Vergisi Genel Tebliğleri ile Açıklanmaktadır.

İade ve/veya mahsup edilecek katma değer vergisi tutarının vergilendirme dönemleri itibariyle 4.000.000.- lirayı aşmaması halinde iade ve/veya mahsup, teminat ve inceleme raporu aranmaksızın yapılabilmektedir.

Miktarı 4.000.000.- lirayı aşan ve nakden talep edilen iade alacakları , aşan kısım için teminat gösterilmesi halinde inceleme sonucu beklenilmeden mükellefe avans olarak ödenebilmektedir.

 Miktarı 4.000.000.- lirayı aşan ancak nakden değil mahsuben ortaya çıkan iade talepleri de aşan kısım için teminat gösterilmesi haline, inceleme sonucu beklenilmeden yerine getirilebilmektedir. 28 seri no.lu K.D.V. Genel Tebliğinde mahsup uygulamasının şartları açıklanmaktadır. Buna göre; mahsubun mükellefin kendi vergi borçları için talep edilmesi, vergi borcunun muaccel hale gelmiş olması, iade alacağı bakımından nakden iade şartlarının tekemmül etmesi gerekmektedir.

Araçlara ilişkin istisna kapsamında işlemi bulunan mükelleflerin 4.000.000.- lirayı aşan ve nakden veya kendi vergi borçlarına mahsup şeklinde ortaya çıkan iade talepleri, Yeminli Mali Müşavir Tasdik Raporuna göre, teminat aranılmadan yerine getirilebilecektir. Ancak mahsup, Tasdik Raporunun vergi dairlerine intikal ettiği tarihte muaccel hale gelmiş vergi borçları için yapılabilecektir.

Haklarında sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge kullandığı konusunda tespit bulunan mükellefler ancak, ilgili Genel Tebliğlerdeki şartların yerine gelip normal teminat uygulamasına döndükleri takdirde Yeminli Mali Müşavir Tasdik raporuna göre teminatsız iade uygulamasından yararlanabileceklerdir.

 İade hakkı doğuran işlemi bulunan mükelleflerin iade ve/veya mahsup taleplerine ilişkin ilgili dönem hesapları incelenmek üzere inceleme elemanınca intikal etmediği veya intikal ettiği halde henüz incelemeye başlanılmadığı takdirde, bu mükelleflerin ibraz edecekleri Yeminli Mali Müşavir Tasdik Raporu uyarınca iade ve/veya mahsup talepleri yerine getirilecektir. 

Diğer taraftan, idarece Yeminli Mali Müşavir Tasdik Raporlarında duraksamaya düşülen ve Yeminli Mali Müşavir ile yapılacak görüşme sonucunda düzeltilebilecek konularda  gerekli düzeltme yaptırılarak, iade ve/veya mahsup işlemi gerçekleştirilebilecektir.

YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR TASDİK RAPORLARINDA BULUNMASI GEREKLİ BİLGİLER

Katma Değer Vergisi Kanunu' nun 13. maddesinde mükelleflerin işletmelerinde kullanacakları deniz,hava ve demiryolu araçları ile yüzer tesis ve araçların;

a) Teslimi ile bu araçlara verilen  tadil, onarım ve bakım hizmetleri,

b) Araçlara ilişkin olarak liman ve hava meydanlarında yapılan hizmetler,

vergiden istisna edilmiştir (27)

Yeminli mali müşavirlerce yapılacak katma değer vergisi iade ve/veya mahsup incelemelerinde araçların işletmede kullanılıp kullanılmayacağının, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığınca verilen teşvik belgesi, Turizm Bakanlığı' ndan alınmış izin yazısı veya ilgili vergi dairesinden alınacak yazı gibi belgelerle belgelenmesi gerekmektedir.

Bu istisnanın uygulanmasından doğan iadeler dolayısıyla düzenlenecek tasdik raporlarında öncelikle yukarıda sözü edilen belgelerden hangisi istisnanın dayanağı olarak kullanılmışsa onun tarihi ve numarası yer alacaktır.

Diğer taraftan, teslim edilen aracın iktisabı veya araca tadil, bakım, onarım hizmeti veriliyorsa, bu hizmetlerin yerine getirilebilmesi için yapılan alış ve giderlere ait belgelere fotokopileri ile satış faturası veya hizmet faturasının fotokopileri de raporu eklenecek, bu harcamaların ve belgelerin gerçekliliği araştırılacaktır.

Sözü edilen araçlara iman ve hava meydanlarında verilen hizmetlerden doğan iadelerle ilgili  tasdik raporlarında ise; aracın hangi ülkeye ve firmaya ait olduğu, yapılan hizmetin mahiyeti, araca bu hizmetin verildiğine dair liman mülki idaresi veya hava meydanı müdürlüğünden alınan resmi yazı, hizmetle ilgili alış ve giderlere ait belgelerin ve araç sahibine düzenlenen hizmet faturalarının fotokopileri yer alacaktır.

Bunların yanı sıra aşağıdaki hususlara da ayrıca yer verilecektir.

- Mükellefin adı, soyadı veya unvanı ile ortakların adı,soyadı ile işyeri ve ikametgah adresleri, varsa bağlı oldukları vergi dairesi ve hesap numaraları, (ortakların nüfus hüviyet cüzdanlarının tasdikli örneği rapora eklenecektir)

 - Mevcut en son tarihli bilanço örneği,

 - Ödemiş sermaye tutarı,

 - Ticaret sicil kaydı ve numarası

 - İletişim araçlarının sayısı ve numaraları ile kanuni defterlere kayıtlı olup olmadığı,

 - İmalatçılar bakımından Sanayi Sicil Belgesi ve Kapasitesi Raporu özeti (Bu belgelerin fotokopileri rapora eklenecektir).

 - İş yerinin durumu,

 - Son 1 yıl içinde kredi kullanıp kullanılmadığı kullanmışsa hangi banka şubelerinden ne miktar kredi aldığı,

 - İlgili dönemde verilen katma değer vergisi beyannamesinin tasdikli örneği

Katma değer vergisi iadesi tasdik raporları, bu Tebliğin 1 No.lu ekini oluşturan rapor kapağı ile 2 No.lu ekini oluşturan rapor dispozisyonuna uygun olarak hazırlanır. Rapor içeriği itibariyle rapor dispozisyonunda yer alan hususlara da ayrıca yer verilir. Bu tebliğde istenilen belgelere yeminli mali müşavirin gerekli gördüğü diğer belgeler ve inceleme kanıtları raporun eklerini oluşturur.

Yeminli mali müşavir tasdik raporlarının sonu. bölümünde; bu Tebliğde belirtilen konuların incelenip incelenmediği, fiili durum ile muhasebe kayıtlarının uygun olup olmadığı, iadesi ve/veya mahsubu istenen katma değer vergisinin iade ve/veya mahsup edilip edilmeyeceği veya nekadarlık kısmın iade ve/veya mahsup edilmesi gerektiği mutlaka belirtilecektir.

(27) Katma Değer Vergisi Kanununun 13 ncü maddesi 6 Temmuz 1994 tarih ve 21982 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 4008 sayılı Kanunun, 2 Haziran 1995 tarih ve 22031 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 4108 sayılı Kanun ve 29 Temmuz 1998 tarih ve 23417 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 4369 sayılı Kanun ile değiştirilmiştir.

Adı geçen maddenin yeni hali aşağıya aynen alınmıştır.

"Araçlar, Petrol Aramaları ve Teşvik Belgeli" Yatırımlarda İstisna

Madde 13- Aşağıdaki teslim ve hizmetler vergiden müstesnadır.

a) Faaliyetleri kısmen veya tamamen deniz,hava ve demiryolu taşıma araçlarının, yüzer tesis ve araçların kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olan mükelleflere bu amaçla yapılan deniz,hava ve demiryolu taşıma araçlarının yüzer tesis ve araçlarının teslimleri, bu araçların imal ve inşaası ile ilgili olarak yapılan teslim ve hizmetler ile bunların tadili, onarım ve bakımı şeklinde ortaya çıkan hizmetler,

b) Deniz ve hava taşıma araçları için liman ve hava meydanlarında yapılan hizmetler,

c) 6326 sayılı Petrol Kanununun hükümleri gereğince petrol arama faaliyetlerine münhasır olmak üzere, bu faaliyetleri yürütenlere yapılan hizmetler ile mal teslimleri,

d) Yatırım Teşvik Belgesi sahibi mükelleflere bu belge kapsamındaki makine ve teçhizat teslimleri (Şu kadar ki, yatırım teşvik belgesinde öngörüldüğü şekilde gerçekleşmemesi halinde, zamanında alınmayan vergi alıcıdan, vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir. Zamanında alınmayan vergiler ile vergi cezalarında zamanaşımı, verginin tarhını veya cezanın kesilmesini gerektiren durumun meydana geldiği tarihi takip eden takvim yılının başından itibaren başlar)

D- YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLERİN MÜTESELSİL SORUMLULUĞU

Yukarıda belirtilen aranması ve doğruluğun araştırılması zorunlu konular ve belgeler ile bunlara ilişkin kayıtlarının usulüne uygun olarak düzenlenmiş, kayıt nizamı ve muhasebe ilkelerine göre kaydedilmiş olması gereklidir. Yeminli mali müşavirler, belgelerin geçerliliğini, diğer bir deyişle belli edilen şekil şartlarına uygun olarak düzenlenip düzenlenmediğini ve gerçeği aksettirip aksettirmediğini tespit etmek zorundadırlar.

Yeminli mali müşavirlerin yapmış olduğu incelemenin amacı, iade edilmesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve sağlamaktır. Bu nedenle yeminli mali müşavir gerçek durumu tespit etmek için, her türlü belgeden yararlanmak ve her türlü inceleme tekniklerini kullanmak zorundadır.

İmza ve mühür kullanmak suretiyle tasdik yapan ve tasdik raporu düzenleyen yeminli mali müşavirler tasdik kapsamı ile sınırlı olmak üzere tasdikin doğruluğundan sorumludurlar.

Yeminli mali müşavirler, yaptıkları tasdikin doğru olmaması halinde ziyaa uğratılan vergilerden ve kesilecek cezalardan mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulurlar.

E- YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLERCE DÜZENLENECEK KATMA DEĞER VERGİSİ İADE RAPORLARIYLA İLGİLİ OLARAK VERGİ DAİRELERİNCE YAPILACAK İŞLEM

Yeminli Mali Müşavirlerce düzenlenen raporlar iki örnek olarak yeminli mali müşavirlerce kimlik ibraz edilerek tutanak karşılığında vergi dairesine tesliminden sonra, raporda iade edilmesi öngörülen meblağ herhangi bir teminat aranmaksızın mükellefe iade edilecek ve raporun bir örneği ilgili vergi dairesince değerlendirilmek üzere Bakanlığımıza gönderilecektir.

Yeminli mali müşavirlerin katma değer vergisi iadesi tasdik raporlarında inceleme sonucu ortaya çıkan iadesi gereken katma değer vergisi ile beyan edilen ve iade ve/veya mahsup edilmesi istenen katma değer vergisi arasında fark olduğu ve bu fark; maddi hatalardan veya hesap hatalarından kaynaklandığı takdirde, yeminli mali müşavirin tasdik raporundaki iadesi ve/veya mahsubu gereken katma değer vergisi tutarı esas alınır. Ancak, farkın sahte ve muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenlenmesinden kullanılmasından veya bilerek ve isteyerek yapılan yanlış işlemlerden kaynaklanması halinde, iade ve/veya mahsup kesinlikle yapılmayacaktır.

F- YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK TASDİK ÜCRETLERİNDE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER

29.12.1992 gün ve 21450 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren "1993 Yılı Serbest Muhasebecilik Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Asgari Ücret Tarifesi"nin Yeminli Mali Müşavirlik Tasdik İşlemleri Asgari Ücretleri Bölümünde; VI. tarife (Teşvik, İndirim, İstisna, Muafiyetler, Yatırım İndirimi)  1,2,7 ve 8.  Bölümler (a) Kesiminde aşağıdaki değişiklikler yapılmıştır.

TARİFE	BÖLÜM	KESİM	İŞİN MAHİYETİ
VI	1		Teşvik, İndirim, İstisna, Muafiyetler Yatırım İndirimi 10 Milyon TL'den az olmamak üzere, indirimden yararlanan toplam yatırım harcaması üzerinden
			10 Milyon TL' dan az olmamak üzere, indirimden yararlanan toplam yatırım harcaması üzerinden	%2
			II-Sonra gelen 25 Milyar için	%1
			III-50 Milyar TL' yi aşan kısmı için	%005
	2		Yeniden Değerleme
		a	6 Milyar TL' dan az olmamak üzere, yeniden değerlemeye tabi sabir kıymetlerin toplam tutarı	%001
			I-10 Milyar TL'ya kadar olan kısmı için	%02
			II-Sonraki 40 milyar TL' lık kısmı için	%01
			III-Sonraki 50 milyar TL' lık kısmı için	%005
			IV-100 milyarı aşan kısmı için	%0002
	7		Diğer teşvik, indirim ve muafiyetlerle ilgili işlemler
			10 milyon TL' dan az olmamak üzere yararlanılan istisna tutarı üzerinden,
			I- 10 milyar TL' na kadar olan kısmı için	%05
			II- Sonra elen 40 milyar TL' sı için	%01
			III- Sonra gelen 50 milyar TL' sı için	%005
			VI- 100 milyardan sonrası için	%0002
	8		Kurumlardan elde edilen kar payları, devlet tahvili hazine bonosu ve gelir ortaklığı senetlerinin elden çıkartılmasından sağlanan kazançlar ile Gelir Vergisi Kanunu' nun mükerrer 39. maddesine göre safi kurum kazancından indirilen kazanç ve iratlar 6 milyondan az olmamak üzere yararlanılan istisna tutarı üzerinden
			I-10 milyar TL'na kadar olan kısmı için	%01
			II- Sonra gelen 40 milyar TL için	%005
			III- 50 milyarı aşan kısmı için	%001

EK: 1

Rapor Sayısı   : YMM ................/.............       ...........................

Rapor Ekleri   : ............................................    ......./....../...........

 YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK KATMA DEĞER VERGİSİ İADESİ TASDİK RAPORU

	Adı Soyadı	:
İncelemeyi Yapan Yeminli Mali Müşavirin	Bağlı olduğu oda	:
	Büro Adresi	:
	Telefon Numarası	:
Dayanak sözleşmesi	Günü	:
	Sayısı	:
	Adı	:
	İşi	:
Mükellefin	Adresi	:
	Vergi Dairesi	:
	Hesap No' su	:
	Telefon Numarası	:
İnceleme Dönemi		:
SONUÇ		:

EK : 2                                                    RAPOR DİZPOZİSYONU

I- GENEL BİLGİ:

(Bu bölüm aşağıdaki bilgileri içerecektir.)

- Firma ticari unvanı, ticaret sicili kaydı ve numarası.

- Firma sahibi veya ortaklarının ad ve soyadları ile işyeri ve ikametgah adresleri, bağlı oldukları vergi dairesi ve hesap numaraları.

- İletişim araçlarının (telefon, teleks, faks, vb.)sayısı ve numarası ile kanuni defterlere kayıtlı olup olmadığı,

- Son bir yıl içinde kredi kullanıp kullanmadığı, kullanmışsa hangi banka şubelerinden ne miktar kredi aldığı,

- İşyerinin durumu, önceki altı ay içinde ve altı ay sonunda işyerinde çalıştırdığı işçi sayısı.

- Mevcut en son tarihli bilanço örneği.

- Muhasebeden sorumlu olanların adları, Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir veya Yeminli Mali Müşavir unvanını alıp almadıkları.

- Gerekli görülen diğer hususlar.

II- USUL İNCELEMELERİ:

(Bu bölümde en az aşağıdaki hususlar tespit edilecektir.)

- Yasal defterlerin tasdikine ilişkin bilgiler.

- Defter kayıtların dayanak teşkil eden belgelerin usulüne uygun olup olmadığı, gerçeği yansıtıp yansıtmadığı,

- Defter kayıtlarının kayıt nizamına, muhasebe ilkelerine uygun olup olmadığı,

- Beyannamelerin zamanında verilip verilmediği,

III- HESAP İNCELEMELERİ :

(Bu bölümde en az aşağıdaki hususların belirtilmesi zorunludur.)

- İstisna kapsamındaki işlemin, gerçekleştiğini gösteren ve kanıtlayan belgelerin irdelenerek, doğruluğunun belirlenmesi.

-İstisna kapsamında yer alan işlemler dolayısıyla yapılan mal ve hizmet alımlarının doğruluğunun ve gerçekliğinin belirtilmesi.

- Belgelerin hukuki geçerliliği ve ilgili mevzuat hükümlerine uygunluğu sağlanan işlem sonucunda iade veya mahsup edilmesi gereken verginin miktarının hesaplanması ile ilgili tüm verilerin ve hesaplamaların yapılması, ilgili dönem katma değer vergisi beyannamelerinde yer alan bilgilere uygunluğunun ortaya konması.

- İncelemenin sağlıklı ve amacına uygun sonuçlandırılabilmesi için gerekli olabilecek diğer konuların da irdelenmesi.

IV- SONUÇ:

Yeminli Mali Müşavir, firmanın ilgili dönem hesaplarının katma değer vergisi iadesi yönünden incelenmesinde, fiili durumun, muhasebe kayıt ve belgelerinin ve buna ilişkin beyannamelerinin ilgili mevzuata uygunluğunu araştırdığını belirterek, iadesi ve/veya mahsubu gereken katma değer vergisi miktarının ne kadar olduğu konusundaki görüşünü kesin olarak ifade edecektir.

YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR

Adı ve Soyadı

İmza Mühür